Page 40 - Aurora

14
RADYO TĠYATROSU
________________________________________________________________
Radyo tiyatrosu nedir?

Radyo tiyatrosu, kaynağını edebiyattan ve
tiyatrodan alan kendine özgü sanatsal bir
anlatı formu olup bir tiyatro eserinin radyo
yayınına uyarlanmış şeklini ifade eder.

Radyo tiyatroları, efekt olmadan veya görsel
bir sahne konulmadan yalnızca karakterlerin
seslerinin verilmesiyle hikayeyi dinleme ve
anlama fırsatı sunar.

Radyo tiyatrosu, televizyonun yeterince yaygınlaşmadığı dönemlerde insanlar tarafından
beğeniyle dinlenmişti.
1940'lı yıllardan itibaren Türkiye'de de radyo tiyatrosu bir devlet kurumu olan TRT
radyolarında yüksek sayıda üretiliyor, yayımlanıyor ve beğeniyle dinleniyordu. Klasik
edebiyat yapıtlarından uyarlamalar yapıldığı gibi özgün radyo oyunları da yazılıyordu.
Televizyonun Türkiye'de yaygınlaşması ve popüler kültürün topluma egemen olması
sonucunda radyo tiyatrosunun yazılması, üretimi ve dinlenme oranları çok belirgin bir
biçimde düştü. 1949'da İstanbul ve Ankara radyolarında 100'ün üzerinde radyo oyunu
prodüksiyonu yapılıp yayımlanırken 2000'li yıllarda İstanbul Radyosunda bu sayı 10'un altına
düşmüştür.
Radyo tiyatrosunun özellikleri nedir?
Seslendirme ve tonlamalar, karakterlerin
duygusal durumlarını ve niyetlerini ifade etmek
için temel unsur olarak kullanılır. Genellikle
canlı olarak değil, önceden kaydedilmiş bir yayın
olarak gerçekleştirilir.
Hikayenin anlatımında müzik, ses efektleri ve
diğer ses unsurları büyük önem taşır. Çeşitli
türlerde radyo tiyatrosu oyunları bulunmakla
birlikte en yaygın olanları suç, macera, dram ve
komedi türlerinde yazılanlardır.
Dinleyicinin hayal gücünü kullanarak hikayeyi
canlandırmaya dayanır. Geleneksel tiyatroya
kıyasla daha düşük bir maliyete sahip olabilir.
Dil becerilerini geliştirmek için kullanılan etkili bir araçtır, çünkü dinleyiciler konuşma dili
üzerinde yoğunlaşabilirler. Film, televizyon ve tiyatrodan farklı bir atmosfer ve deneyim
sunar.

14
Nurdan GĠRGĠN – Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

38